Zengezur Koridoru, Güney Kafkaslardaki insani ve ticari hareketliliğin kesişme noktasında bulunup yerel, bölgesel ve küresel anlamda önem arz etmektedir. 1920'li yıllarda Sovyetler Birliği tarafından Ermenistan'a bağlanan Zengezur, bir zamanlar Müslüman Türk nüfusun yaşadığı tarihi Azerbaycan toprağıdır. Zengezur'un Ermenistan'a verilmesi Azerbaycan’ın Nahçıvan ile kara bağlantısını kaybetmesine sebep olmuştur.

Azerbaycan ve Ermenistan arasında 27 Eylül 2020 tarihinde başlayıp 44 gün süren 2. Karabağ Savaşı, Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan Ateşkes Antlaşması ile sona ermiştir. Ateşkesin 9. Maddesinin ise Zengezur Koridorunun kurulmasıyla ilgili olması açısından önemlidir. Bu maddeye göre;

“Bölgenin ekonomik ve ulaşım bağlantılarında engeller kaldırılacak. Ermenistan, vatandaşların, araçların ve yük araçlarının iki yönde hareketini organize etmek amacıyla Azerbaycan’ın batısındaki bölgeler ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım iletişimini sağlayacak. Ulaşım, iletişimin kontrolü, Rusya Sınır Güvenlik Servisi kurumları tarafından da sağlanacak. Tarafların anlaşmaya varması durumda, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ve Azerbaycan'ın batı bölgeleri arasında ulaşım iletişimlerinin ağları inşa edilecek”

Zengezur koridoru, Türkiye ile Azerbaycan arasında kara bağlantısı kurulmasının yanı sıra, bölgesel iş birliğinin ve ticaretin artmasında, bölgesel barış ortamının güçlendirilmesinde, tarihi ipek yolunun canlanmasında etkili olacaktır.

Zengezur koridorunun açılmasına karşı çıkan İran ise, İran-Ermenistan sınırının ortadan kalkacağını Ermenistan sınırının binlerce yıldır İran'ı Karadeniz'e ulaştırdığını bu koridorun ise buna engel olacağını belirtmektedir. İran’ın karşı çıkmasında etkili olan diğer sebepler ise, Zengezur koridoruyla İran’ın, Azerbaycan’ı Nahçıvan’a bağlayan transit ülke olma özelliğini kaybedeceği, İran’ı coğrafi ve jeopolitik avantajlardan mahrum edeceği,  Zengezur karayolu bağlantısının kendisine bir dış güvenlik sorunu doğuracağı, bölgesel anlamda Türkiye’nin jeopolitik üstünlük kazanacağı endişeleridir. Bunun yanı sıra İran’da yaşayan yaklaşık 30 milyona yakın Azerinin varlığı da artan Azerbaycan nüfuzu nedeniyle güvenlik kaygısı yaratmaktadır.

Oysa ki Zengezur koridoru’nun faaliyete başlaması, orta ve uzun vadede birçok alanda bölgede sosyo-ekonomik bütünleşmeyi, sosyo-kültürel kaynaşmayı geliştirebilecektir. Bölge ülkelerinin özellikle de Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan ve İran’ın ekonomik, siyasi avantajlar elde etmesine katkı sağlayacaktır. Bir çok ülke tarafından ekonomik ambargoya maruz kalan İran’ın bölge devletleriyle işbirliğini artırması ticaret, turizm, ulaştırma, gibi bir çok alanda elini güçlendirebilecektir. Azerbaycan ve Ermenistan arasında sağlanacak barış da İran’ın sınırlarının ötesinde askeri bir güvensizlik yaşamasına engel olacaktır.