Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci Cumhurbaşkanı, Mudanya Mütarekesi’nin diplomatik dehası İsmet İnönü, vefatının 51’inci yıldönümünde Mudanya’da anıldı.

Mütareke Meydanı’ndaki İsmet İnönü Anıtı’na çelenk sunulmasıyla başlayan etkinlikler Tirilye Kültür Merkezi’nde Mudanya Belediyesi Tiyatro Topluluğu’nun Mehmet Tamer Uyar yönetiminde “İsmet İnönü Oratoryosu”nun sahnelenmesiyle devam etti.

Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç moderatörlük yaptı ve “Bayraklaşan Bir Ömür: İsmet İnönü” başlıklı söyleşide tarihçi-yazar Sinan Meydan ve İsmet İnönü’nün ikinci kuşak torunu gazeteci-yazar Zeynep Bilgehan, Mudanyalılarla bir araya geldi.

İlk söz Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç’taydı…

“İsmet İnönü, Türk tarihine asker, diplomat, devlet adamı ve siyasetçi kimliği ile damga vurmuş çok önemli bir liderdir. İsmet İnönü adı dürüstlük, kararlılık ve barışseverlik ile anılır. İsmet İnönü, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasında Atatürk’ün en yakın silah arkadaşlarından biri olarak büyük rol üstlenmiştir. Savaş sonrası Cumhuriyetin inşasında da önemli sorumluluklar almıştır. Onun liderliğinde gerçekleştirilen reformlar, Türkiye’nin sosyal, ekonomik ve kültürel kalkınmasına önemli katkılar sunmuştur. En büyük miraslarından biri, Türkiye’yi çok partili hayata geçiş sürecine taşımasıdır. Demokrat Parti’nin kurulmasına izin vererek demokrasiye geçişin öncüsü olmuştur. İktidarı devrederken seçim sonuçlarına saygı göstermesi, onun demokratik değerlere olan bağlılığını ortaya koymuştur. İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye’yi savaştan uzak tutmayı başarmış ve izlediği tarafsızlık politikasıyla ülkenin yıkıcı bir savaşın dışında kalmasını sağlamıştır. Eğitim reformları, sanayi yatırımları ve demiryolu projeleriyle modernleşmenin öncüsü olmuş, Köy Enstitüleri gibi girişimlerle kırsal kesimde eğitimi yaygınlaştırmıştır. İnönü’nün mirası, demokrasiye geçiş sürecindeki vizyonu ve ülkenin bağımsızlığına verdiği önem bugün de etkisini hissettirmektedir. Onu saygı ve minnetle anıyoruz.”

Tarihçi-yazar Sinan Meydan’daydı söz…

“İsmet Paşa benim için Lozan kahramanıdır. Lozan’da Türkiye’nin isteklerinin yüzde 80’ini kabul ettirmiştir. Sadece Lozan’da kazandıkları değil, sınırları belli tam bağımsız bir Türkiye’yi tüm dünyaya tanıtmakla kalmadılar, Lozan sonrasında yarın kalan konuları tamamladılar”

İsmet İnönü’nün torunu, gazeteci-yazar Zeynep Bilgehan’daydı sıra…

“İsmet İnönü’nün Anıtkabir’deki kabrinde yazılı olan üç cümle onun nasıl bir insan olduğunu çok iyi anlatır. Bunlardan birincisi ‘Cumhuriyet bir kadın devrimidir’. İkincisi ‘Cumhuriyette her zaman, her vatandaş eşit olacaktır’. Üçüncüsü ise gençlere yönelik ‘Azmedin ve hiçbir zaman iyi bir insan olmaktan vazgeçmeyin dir.”

İsmet İnönü…

Türkiye Cumhuriyeti için çok önemli isimdir.

Ve…

“İkinci Dünya Savaşı döneminde Türkiye’yi savaştan uzak tutmayı başarmış ve izlediği tarafsızlık politikasıyla ülkenin yıkıcı bir savaşın dışında kalmasını sağlamıştır.”

Bu büyük siyasi ve askeri başarıdır.

Neredeyse tükenmiş ve erkek olarak çocuk yaştakilerin kaldığı ülke de yeni bir savaşa girmek ülkenin yok olması demekti.

Yokluk ve yoksulluk içinde olan ülkenin iflası olurdu.

Başta Hitler’in Almanya’sı olmak üzere diğer ülkeleri de idare etmeyi bildi ve Türk İnsanını savaşa sokmadı.

İşte bu büyük bir siyasi ve tarihi başarıdır.