Taksim Camii’nin Asrı Aşan Varoluş Mücadelesi Kitaplaştı

Taksim’e cami yapılması hayali, 28 Mayıs 2021 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Taksim Camii’nin açılmasıyla sona erdi. Yaklaşık 150 yıllık bir mücadelenin ardından İstanbul’a kazandırılan caminin asırlık serüveni Basın İlan Kurumu tarafından kitaplaştırıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ön sözüyle basılan “Bir Mabedin Varoluş Mücadelesi / Taksim Camii / Basından İktibaslar” adlı eser kamuoyunun istifadesine sunuldu. Basın İlan Kurumu Yayınları’ndan çıkan eser, Taksim Topçu Kışlası Camii’nden başlayarak bölgenin yıllara yayılan gelişimini ve siyasi tarihimizin önemli kesitlerini okuyucuyla buluşturuyor. Taksim’e cami talebi kadar bu talebe karşı çıkanların da sayfalara taşındığı kitapta uzun soluklu bir mücadele, gazete haberleri ve köşe yazıları üzerinden tüm yönleriyle anlatılıyor. 

“Milletimizin 150 yıllık hayalini kitaplaştırdık” Basın İlan Kurumu Genel Müdürü Cavit Erkılınç, bir asrı aşan mücadelenin nasıl esere dönüştüğünü şu sözlerle aktardı:  “Fethin sembolü olan Ayasofya’nın yeniden cami hüviyeti kazanmasını, basına yansıyan yönleriyle kitaplaştırmıştık. Büyük ilgi gören ve emek verilen bu kitabımızın ardından Taksim Camii’nin açılışına şahit olduk. Sayın Cumhurbaşkanımızın, ‘Taksim Camii’ni, Ayasofya Cami-i Kebir’e verilen bir selam, İstanbul’un fethinin 568. yıl dönümüne bir hediye olarak görüyorum’ diyerek açılışını yaptığı cami, okurlarımızı yeniden selamlama arzusu doğurdu. Milletimizin 150 yıllık hayaline kavuşmasının sembolü olan Taksim Camii, tarihe not düşülmesi gereken önemli bir olay ve mücadele örneği olarak karşımızda duruyordu. Yayın ekibimizle bir araya geldik. Basından iktibaslarla bu süreci nasıl aktaracağımızı istişare ettik. Geniş çerçeveli ve titiz araştırmalarımızın sonunda kitabımız şekillendi ve nihayet kültür hayatımıza bir kaynak eser daha armağan etmiş olduk.”

Kent dönüşüyor, ihtiyaçlar değişiyor, cami talebi artıyor İtalyan heykeltıraş Pietro Canonica tarafından yapılan Taksim Cumhuriyet Anıtı’nın 1928 yılında açılmasıyla Taksim Meydanı canlanıyor. Daha sora İstanbul’un mimari dokusunun modernleştirilmesi amacıyla Fransız kent tasarımcısı Henri Prost görevlendiriliyor ve hazırladığı planlara dayanılarak Taksim Kışlası yıkılıp yerine Taksim Gezisi (Gezi Parkı) açılıyor. Beyoğlu’ndaki bu dönüşüm ve oluşan nüfus yoğunluğu yeni ihtiyaçları beraberinde getiriyor. İş, eğitim ve ibadet yerleri ile meskenler de nüfusa bağlı olarak yeniden şekilleniyor.  O dönemlerde Grande Rue olarak anılan İstiklal Caddesi üzerinde farklı inançlara ait çok sayıda ibadethane yer alırken buna karşılık 1950’lerden itibaren artan bölgedeki Müslüman nüfusun ihtiyacını karşılamada cami sayısının yetersiz kaldığına dikkat çekiliyor.  Belediye başkanıyken söz verdi, Cumhurbaşkanıyken yerine getirdi Taksim’e cami ihtiyacını dile getirenler ile buna karşı çıkarlar arasındaki mücadele 90’lı yıllardan sonra farklı bir boyutta sürdürülüyor.  Recep Tayyip Erdoğan, Vehbi Koç, Rahmi Koç, Sabri Ülker, Sakıp Sabancı, Şarık Tara, Osman Boyner, Ekmeleddin İhsanoğlu, Kemal Ilıcak, Asım Kocabıyık, Esat Coşan, İbrahim Cevahir, Tayyar Altıkulaç, Ahmet Kabaklı, Necati Özfatura gibi güçlü isimler tarafından 1991 yılında Taksim Cami Kültür ve Sanat Vakfı kurulsa da ilerleme kaydedilemiyor. 1994 yılına gelindiğinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Recep Tayyip Erdoğan, “Taksim’e cami iznini vereceğiz, temelini de Cumhurbaşkanı Demirel’e attıracağız” sözleriyle kararlılığını dile getirirse de ülkenin içinde bulunduğu siyasi atmosfer bu hayallerin ötelenmesine neden oluyor. Ta ki Erdoğan’ın 15 Temmuz 2016’daki hain darbe girişiminin ardından “Taksime cami yapmanın da zamanı geldi” açıklamasını yapıncaya kadar… Sur Yapı ve KONUTDER Yönetim Kurulu Başkanı Mimar Ziya Altan Elmas, ailesinin de hayali olan Taksim’e cami yapılması düşüncesine sahip çıkarak inşaat maliyetini üstleniyor. 

Asırlık hayal 28 Mayıs 2021’de gerçekleşti 2 bin 482 metrekare inşaat alanı, 33 metre kubbe yüksekliği, 2 şerefeli, 4 bin kişi ibadet alanı, kültür sanat merkezi, kütüphanesi ve aşevi olan Taksim Camii, 28 Mayıs 2021 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ibadete açıldı. Taksim Camii mücadelesi üzerinden aynı zamanda basın ve siyasi tarih okumasına vesile olan kitap Arzu Cihangir tarafından hazırlandı. Yunus Ateş tarafından tasarlanan prestij eserin düzeltmenliğini Kazım Keskin, grafikerliğini ise Ufuk Küçükyılmaz üstlendi.  Kitabın fiziki nüshalarına kütüphanelerden, PDF haline ise www.bik.gov.tr adresindeki yayınlar bölümünden erişilebiliyor.